Najraniji ćirilični natpis ispisan je na amajliji iz 10. veka. Amajliju sa ćiriličnim natpisom pronašli su arheolozi u Bugarskoj iz vremena cara Simeona Velikog.
U utvrđenju “Balak Dere” kod sela Huhla, opština Ivajlovgrad, otkrivena je olovna amajlija sa natpisom na ćirilici rekao je Ivajlo Kanev, član arheološkog tima Narodnog istorijskog muzeja, za BTA.
Pločica je bila presavijene kroz sredinu, a naknadnom konzervacijom je otkriven natpis.
Istraživači su ga pažljivo rasklopili i pronašli dugačak starobugarski ćirilični natpis. Natpis, koji se smatra za najraniji ćirilični natpis, ima sedam redova na unutrašnjoj i četiri reda na spoljašnjoj strani ploče.
Amajlija od olovne ploče datuje se u prvoj polovini 10. veka. To je takozvano Zlatno doba cara Simeona I (893-927).
Simeon Veliki je bio bugarski knez i car. Vladao je tokom prvog Bugarskog carstva.
Mnogi istoričari ga smatraju najvećim bugarskim vladarom u istoriji. Vodio je uspešne ratove protiv Vizantije.
Najraniji ćirilični natpis
Prema mišljenju stručnjaka pravopis liči na spise uglavnom iz današnje severoistočne Bugarske. Tu se nalazila Simeonova prestonica Preslav, prenosi portal Sve o arheologiji.
Za razliku od do sada poznatih nalaza, ovaj je neobičan po kanonskom zvučanju teksta koji nosi, kao i po uspešnom dešifrovanju imena molitelja, Nikola i Pavel.
Sve navedeno stavljeno u kontekst njegovog arheološkog okruženja daje naučnicima razlog za pretpostavku da su otkrili jedan od najranijih do sada poznatih ćiriličnih tekstova.
Geografski najbliži slični artefakti, odnosno starobugarski ćirilični natpisi, su dve amajlije iz 10-11. veka pronađene na području Krdžalija i Haskova.
Prema Ivajlu Kanevu, u Balak Dereu je tokom pohoda cara Simeona na Carigrad bio bugarski garnizon, a olovna amajlija je pripadala njegovim ratnicima.
